اختصاصی سایت خبری اتاق تهران: هادی حق شناس، تحلیل گر اقتصادی
نیمه آبان نزدیک است. با پایان زمان امریکا در اعمال تحریم، اقتصاد ایران چه وضعیتی پیدا می کند؟ حق شناس معتقد است که آینده تیره و تاریک نیست.
هادی حق شناس
آبان، ماه اعمال تحریم های امریکا علیه ایران است اما به نظر می رسد تمام تحریم های یکجانبه این کشور علیه ایران اعمال شده است. به عبارت ساده تر، ایران در بخش نفت، پتروشیمی، معاملات بانکی و مالی تحریم است و 13 آبان تنها یک نماد و تاریخ رسمی درباره تحریم هاست.
پس از این تاریخ اقتصاد ایران دو رخداد مهم را انتظار می کشد. رخداد اول این است که همگان به این نتیجه می رسند که تحریم علیه اقتصاد ایران پیشتر اعمال شده و تحریم جدید چیزی بیشتر از تحریم های کنونی ندارد. هرچند ممکن است امریکایی ها فهرستی از اشخاص حقیقی و حقوقی را اعلام کنند و آن ها در فهرست تحریم بگنجانند اما کالا و خدمتی نیست که امریکایی ها تحریم نکرده باشند و بخواهند پس از 13 آبان ماه آن را در دایره تحریم ها قرار دهند.
رخداد دوم این است که اروپایی ها حمایت های مالی و اقتصادی از برجام را آغاز می کنند. آن ها تاکنون به طرز فوق العاده ای از برجام به طور سیاسی حمایت کرده اند اما 13 آبان تاریخی است که آن ها باید حمایت اقتصادی و مالی شان را هم نشان دهند. این حمایت اقتصادی ومالی شامل خرید نفت از ایران و پرداخت پول آن از سوی خریداران به ایران است تا کالاهای مورد نیاز ایران از این محل تامین شود. این مهم اگر از سوی اروپایی ها عملی شود، دو پیامد مثبت را برای اقتصاد ایران به همراه خواهد داشت. اول اینکه خرید نفت ایران تضمین می شود و دوم، بخشی از نیازهای ارزی ایران به طور رسمی از دلار به یورو تغییر می کند. این امید وجود دارد که این دو با وفاداری اروپایی ها به برجام رخ دهد. از سوی دیگر با فهم این مسئله که تحریم های جدیدی اعمال نمی شود، بسیاری از آثار تحریمی موجود در اقتصاد ایران از بین خواهد رفت.
اکنون سوال این است که چه امیدی به اتحادیه اروپا در حمایت مالی و اقتصادی اش از برجام وجود دارد؟ حمایت اروپا از ایران اولا به خاطر منافع خود و ثانیا به خاطر ایران و برجام است. برجام تنها قاعده و تفاهم بین المللی نیست که ترامپ از آن خارج شده است. خروج از معاهداتی مثل پاریس و تفاهم نامه منع استفاده از موشک های میان برد هسته ای نیز از جمله عهد شکنی های ترامپ است. اگر اروپایی ها در موضوع ایران در مقابل ترامپ قرار نگیرند، ممکن است بسیاری دیگر از معاهدات و تفاهم نامه های بین المللی نیز مثل برجام مورد بی اعتنایی امریکا قرار بگیرد و این در میان مدت و بلند مدت به نفع اتحادیه اروپا نیست. بنابراین اروپا تلاش می کند با حفظ مواضع گذشته اش در مورد برجام و تشدید آن از پیشروی بیشتر امریکا در این قاره جلوگیری کند.
