صنعت داروسازی کشور در دهه‌های گذشته با عبور از بحران‌های سیاسی به خصوص جنگ تحمیلی و تحریم‌‌ها، توانست به نقطه‌‍ای از تکامل و ظرفیت برسد که درکنار صنایع داروسازی کشورهای پیشرفته به عرضه دارو بپردازد. با این حال در سالهای گذشته صدای بسیاری از تولیدکنندگان درآمده است و مدام گوشزد کرده‌اند که اگر مسئولین هر چه سریع‌تر به فکر این صنعت نباشند، شاهد تعطیلی کارخانه‌های داروسازی کشور و به تبع آن از بین رفتن استقلال کشور خواهیم بود. سال 95 در حالی رو به پایان می‌رود که بحث مطالبات شرکت‌های داروسازی از مراکز دولتی همچنان داغ است و همواره این نگرانی را برای فعالان این صنعت ایجاد کرده است که وضعیت در سال 96 به چه شکل خواهد بود و به اصطلاح برخی از داروسازان آیا رمقی برای تداوم فعالیت‌های استراتژیک‌ترین صنعت تولیدی کشور باقی خواهد ماند؟
نشریه غذا و دارو به گفت و گو با برخی از فعالان صنعت داروسازی کشور پرداخته و نظرات آنها را در همین راستا جویا شده است که در ادامه می‌خوانید:
دکتر عباس کبریایی‌زاده رییس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران
سالی دیگر را گذراندیم، با تلخی‌ها و شیرینی‌های آن، عمر در گذر است و ما را با خود می‌برد و چه شیرین است این گذر زمان وقتی که با دوستی‌ها و محبت‌ها، همدلی و همراهی و در نهایت موفقیت‌های فردی و جمعی همراه می‌شود. جامعه داروسازی کشور و به خصوص صنعت داروسازی ایران که صنعتی برخاسته از هدف‌داری، همت و تلاش بوده است، همچنان یکی از مهم‌ترین گروه‌های مرجع و مورد وثوق آحاد جامعه و سیاستگذاران بوده و است.
این گروه مرجع، سال 95 را در حالی پشت سر می‌گذارد که به همت دولت‌مردان و تلاش‌گران، عرصه سیاست خارجی راه را برای توسعه کمی و کیفی این صنعت هموارتر کرده و راه ورود این صنعت پویا و دانش محور به بازارهای منطقه‌ای و جهانی هموار شده است.
امروز شاهدیم که دانش داروسازی به همت والامردان و زنان متخصص داروسازی و علوم وابسته در ایران بومی شده و داروسازی در ایران را در مرتبه‌ای قرار داده است که در توسعه علم در کشور پیشتاز و در تأمین نیازهای دارویی جامعه سرآمدی خود را حفظ کرده و همواره تمجید و تشویق مسئولان نظام را به دنبال داشته است.
این صنعت برآمده از دانش و فن‌آوری بومی شده شایستگی آن را دارد که حضوری قدرتمند در بازارهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای داشته باشد. پرواضح است که وقتی صنعتی در یک کشور بومی می‌شود رقابت بین بازیگران آن صنعت نیز در فضای محدود داخلی سخت‌تر می‌شود. سال 1395 برای صنعت داروسازی ایران این چنین بود.
شاهد بودیم که شرکت‌های ایرانی فضای پرمخاطره ناشی از حضور رقبای خارجی که از مزیت‌های بسیاری نظیر حمایت‌های مالی، مالیاتی و حتی سیاسی کشورهای خود برخوردارند را از طریق رقابت‌های هیجانی، غیرمنطقی و ساختارشکنی در بازار خونین‌تر کردند. تخفیفات غیرمنطقی و غیرقابل توجیه از نظر اقتصادی و علمی کار را به آنجا کشاند که میزان تخفیفات یک شرکت گاهی بیشتر از دو برابر سود آن شرکت شد. ورود به سال 1396 چنانچه با این رویکرد غیرمنطقی و غیراقتصادی همراه باشد از هم اکنون باید سال نیکویی را برای صنعت پرمخاطره دارو انتظار نداشته باشیم.
این صنعت در شرایطی به سال 1396 ورود می‌کند که از ناملایمات اقتصادی و رفتار بسیاری که برخاسته از سیاست‌گذاری‌های ناکارآمد و آسیب‌رسان و محیط پررقیب داخلی است، رنج می‌برد. این صنعت در شرایطی وارد سال 1396 می‌شود که شرکت‌های خارجی منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای ژنریک‌ساز به بازار بزرگ ایران چشم دوخته و همواره تلاش دارند از هر منفذی به این بازار دست یافته و تهدیدی برای سرمایه‌گذاران داخلی باشند. این صنعت در شرایطی در سال 1396 وارد می‌شود که مضایق و محدودیت‌های داخلی نظیر هزینه‌های مالی، مالیات ارزش افزوده، بخشنامه‌های مکرر و بعضاً متناقض نهادهای دولتی مسئول، قدرت تصمیم‌گیری و کارآمدی را از این صنعت سلب نموده است. این صنعت در حال به سال 1396 ورود می‌کند که بدهی بیمارستان‌های دولتی و سازمان‌های بیمه‌گر چرخه نقدینگی را در صنعت مختل و رزق این صنعت را که باید نگاهش توسعه گرا باشد، قطره‌ای نموده است.
این صنعت در حالی به سال 1396 ورود می‌کند که بیشتر بخشنامه و رویه‌های دیوان سالار تنش را زخمی کرده و در آخر هم مورد اتهام ناتوانی خواهد بود.
امید دارم ورودمان به سال 1396 همراه باشد با:
– اجرای قانون ممنوعیت صدور هرگونه بخشنامه بدون کسب نظر سندیکای مربوطه
– کاهش هزینه‌های مالی صنعت به طوری که این صنعت برای رشد و توسعه صنعت کار کند نه گسترش بانک‌هایی که پول‌های گران و احتمالاً ربوی آنها شیره صنعت را می‌مکد.
– همراه شود با فهم درخواست ساده صنعت از مقامات مالیاتی کشور «دارو در هیچ کشوری مشمول مالیات ارزش افزوده نیست. واردات دارو از مالیات ارزش افزوده معاف است لکن شرکت تولیدکننده دارو باید برای تمام نهاده‌های خود مالیات ارزش افزوده پرداخت کند.
– همراه شود با فهم این شعر مرحوم ناصر خسرو که فرمود:
زی تیـر نگه کرد پرخویــش برو دید
گفتا ز که نالیم؟ که از ماست که برماست
دکتر محمد عبده‌زاده عضو هیئت مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران
باعث افتخار است که به عنوان عضو کوچکی از جامعه داروسازی در این عرصه فعالیت می‌کنم. لذتی بهتر از این نیست که وقتی داروی جدیدی تولید می‌شود که هم باعث کمک به درمان بیماری‌ها و کاهش هزینه‌های آنان می‌شود نام داروسازی و قدردانی از فعالیت‌های وی مطرح می‌شود.
گرچه کارکردن در صنعت داروسازی ایران به دلیل اینکه ساختار کشور تولید محور نیست سخت و طاقت‌فرساست و تولیدکنندگان را درگیر مشکلات فراوانی کرده، اما با وجود تمام ناملایمتی‌ها، صنعت داروسازی کشور توانسته همچنان فعال و پابرجا باشد، جای افتخار دارد.
با توجه به مشکلاتی که صنعت داروسازی کشور در سال 95 و سالهای قبل وارث آن بوده، به نظر می‌رسد سال جدید برای صنعت داروسازی کشور سال دشواری باشد. بطوریکه فقدان نقدینگی در شرکت‌های داروسازی زنجیره تامین دارو را با مشکلات بسیاری مواجه کرده است . اما آنچه بعنوان خوشبینی می‌توان از آن یاد کرد این است که به تدریج شاهد ظهور شرکت‌های خصوصی با GMP بالا در عرصه داروسازی کشور خواهیم بود. علاوه بر این بسیاری از شرکت‌های خصوصی موجود نیز پروژه‌های مهم توسعه‌ای دارند که جای امیدواری دارد. این در حالی است که در بخش دولتی وضعیت کاملا برعکس است و در این بخش از صنعت باید تصمیم عاجل گرفته شود.
دکتر هاله حامدی‌فر مدیر عامل شرکت داروسازی سیناژن:
حس و حال از بودن در صنعت داروسازی غیر قابل وصف است. چون نه تنها حس می‌کنم کار زاینده‌ای در کشور انجام می‌دهم، بلکه این اقدام در راستای سلامت جامعه و دسترسی جامعه به داروهای درمان بیماری‌های صعب‌العلاج است. به همین دلیل همواره خدا را برای این فرصت در زندگیم شاکرم.
اما در پاسخ به این سوال که سال آینده وضعیت صنعت چگونه خواهد بود باید بگویم که دنبال سال درخشان صنعت داروسازی کشور نخواهم بود، بلکه تنها امیدوارم با اتفاقی که برای چرخه نقدینگی این صنعت افتاده، شاهد مرگ صنعت داروسازی کشور نباشیم . فراموش نکنیم نقش صنعت داروسازی تضمین سلامت فرد و جامعه است و اگر پول نداشته باشد نمی تواند گروکشی کند و به این بهانه دارو تحویل بیمار ندهد.
دکتر حسین امیر عضدی بازرس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران
فرارسیدن سال جدید فرصت مغتنمی است تا این سال را به به تك تك فعال نظام دارويي بخاطر گذراندن سال 95 که سال سخت و پرفراز و نشيبی برای نظام دارویی کشور بود خسته نباشيد بگویم. سالی که همراه بود با اوج مشكلات جريان نقدينگي در نظام دارويي کشور؛ بطوریکه با نگاهی گذارا به وضعيت توليد ، توزيع و واردات و داروخانه‌ها مي‌توان به وضوح متوجه شد كه درد جامعه داروسازي مديريت است و بس. اين درد درمان نخواهد شد جز با تغيير در روش‌ها و حذف قوانين خودمحور و شفاف سازي در جریان تصمیم‌گیری‌ها. به عنوان عضو کوچکی از جامعه داروسازی کشور، اميدوارم سال جديد سال رهايي نظام دارويي كشور از چنین بي تدبيري‌ها باشد.
