آینده آموزش و تحصیلات دانشآموزان با کاهش استفاده از ابزارهای نوین همراه خواهد بود
فناوری روی همه عرصههای فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی مردم جهان تاثیر گذاشته است و دانستن اینکه چه اثرات نامحسوسی روی آموزش گذاشته و چرا گاهی باید از آن حذر کرد برای سیاستگذاران و فعالان اقتصادی و اجتماعی میتواند جذاب باشد.
کلیف جونز/ تحلیلگر حوزه فناوری/ترجمه:آینده نگر
مدارس منطقه میژن در سانفرانسیسکو که به انبارهایی شباهت دارد که در آن اثر کمی از فناوری دیده میشود، از جمله جذابترین تجربههای آموزشی در امریکا است. مدرسه «برایتورکز» که هفتمین سال فعالیت خود را پشت سر میگذارد یکی از مدارسی است که سعی کرده سطح کاربرد فناوری را به پایینترین حد برساند و به جای استفاده از ابزارهای کمکآموزشی و آموزشی آمیخته به فناوری، از روشهای سنتیتر و بازیهای محوطه باز مدرسه بهره بگیرد.
البته علاوه بر پرهیز از فناوری که در این مدرسه راهبرد اصلی است، در این مدرسه نه معلمی هست و نه امتحانات و نه کتابهای درسی رسمی. آنچه در این مدرسه وجود دارد «همکارها» است. دانشآموزان به این مدرسه میآیند تا روی پروژههایی کار کنند که کاملا خودشان آنها را پیش میبرند و اغلب با ابزارهای فیزیکی مثل دریل و چکش و لوازم برقی آنها را میسازند. چیزهایی که آنها در محیط مدرسه میسازند یا گردشهایی که در محیط خلیج سانفرانسیسکو میکنند، باعث میشود که آنها آموزش را بهدور از استرسهای رایج این روزها و با تفریح و سرخوشی تجربه کنند.
گوِر تولی، موسس مدرسه، میگوید که دوست دارد به مدرسهاش بهعنوان جایی نگاه شود که انگار یک آزمایشگاه عظیم برای یادگیری و بازی است. او که برنامهنویس خودآموخته شرکت «ادوبی» است، خودش هیچ آموزش رسمیای در این زمینه ندارد و توانسته در مقام یک کارآفرین در حوزه آموزش و تحصیلات فعال شود. تولی میگوید: «ما به جای اینکه در مدرسه از بچهها امتحان بگیریم، با آنها درباره بازیها، پازلها و چالشهایی که خود به وجود میآورند و با هم حلشان میکنیم، حرف میزنیم. مدرسه باید آنها را برای یک عمر یادگیری و کنجکاوی پرورش دهد. من بدم میآمد از اینکه وقتی با بچهای درباره مدرسه صحبت میکردم، برق چشمانش خاموش میشد.»
یکی از تفاوتهای ابتدائا تعجبآور این مدرسه با دیگر مدارس متداول، این است که در کلاسهای مدرسه «برایتورکز» اثری از صفحههای نمایشگر ابزارهای کامپیوتری و گجتها دیده نمیشود. با اینکه مدرسه در قلب قطب فناوری جهان واقع شده، شما بچهها را نمیبینید که مدام در حال زدن روی صفحه آیپدهای خود باشند یا ویدیوهای آموزشی را سر کلاسها تماشا کنند. استراتژی تولی در این مدرسه این بوده است که دانشآموزان را تشویق کند بدون استفاده از فناوریهایی که کاربرد آنها راحت است، تواناییهای ذاتی خود را پیدا کنند و در این راه، از شکلهای پرطرفدار آموزشهای سرگرمکننده بهره ببرند. استفاده از آموزشهای سرگرمکننده این روزها بیشازپیش مورد توجه مربیان و معلمان قرار گرفته است. تولی میگوید: «اگر دانشآموز به چیزی علاقه نشان بدهد، به او اجازه میدهیم که به آن بپردازد اما باید در آن دقیق شود و عمق آن را کاوش کند. ما برای این کار مقررات زیادی نداریم اما یکی از این مقررات این است که اگر میخواهی یک بازی ویدیویی بکنی، خودت باید آن را بسازی.»
شیوه آموزشی مدرسه «برایتورکز» روزبهروز بیشتر مورد توجه نخبگان حوزه فناوری قرار میگیرد؛ در واقع، 60 درصد دانشآموزانی که در این مدرسه درس میخوانند، بچههای همین افراد مشهور در حوزه فناوری جهان هستند. 40 درصد بقیه دانشآموزان نیز مربوط به خانوادههایی هستند که علاقهمند به این روش آموزشی هستند اما به اندازه کافی پول ندارند که از پس مخارج سالانه 30 هزار دلاری مدرسه به اضافه هزینههای جانبی آن برآیند و مدرسه برای آنها یارانه در نظر گرفته است.
والدین یکی از بچههایی که در این مدرسه درس میخواند میگویند که بچهشان وقتی که به مدرسه دیگری میرفت، میتوانست جواب مسائل را خیلی سرراست بدهد اما وقتی که سوالاتی عمیقتر از او درباره مسائل پرسیده میشد دیگر جوابی نداشت و میگفت که به این دلیل آن جواب را داده است که معلمانش به او گفتهاند. به عبارت دیگر، این والدین اعتقاد دارند که به دانشآموزان در مدارس معمولی یاد داده میشود که پاسخ پرسشها چیست اما به آنها گفته نمیشود که با این پاسخ باید چه کنند. به معنای دقیقتر، دانشآموزان در مدارس معمولی یاد میگیرند که از اینترنت و با دیگر ابزارهای فناوری چطور میتوانند به پاسخ درست دست پیدا کنند اما در لایه عمیقتر، نمیدانند در شرایط بومی خود چطور باید از آنها استفاده کنند. آنها از وقتی که بچه خود را به این مدرسه آوردهاند، شاهد پیشرفتهایی عمیقتر در دانشآموز خود بودهاند.
شیوه استفاده از مدارسی که کمتر از فناوری استفاده میکنند و سعی دارند که قابلیتهای ذاتی دانشآموزان را تقویت کنند بهتدریج مورد علاقه متخصصان قرار میگیرد و در آینده آموزش نیز رونق بیشتری خواهد یافت. بنابراین هیچ بعید نیست در قلب فناوری جهان در خلیج سانفرانسیسکو که فناوریهای نوین از آنجا نشأت گرفت، مدارسی نیز مورد تقلید واقع شوند که برعکس از فناوری هرچه بیشتر پرهیز میکنند.