چهار اقتصاد در حال توسعه از کابوس تلخ خود بیدار می‌شوند
اقتصادهای نوظهور همیشه در معرض توجه جهانیان قرار داشته‌اند؛ از همان زمانی که جیم اونیل این نام را روی آنها گذاشت. اما چند سال گذشته برای آنها مانند کابوسی ترسناک بوده و اکنون به نظر می‌رسد این کابوس به سر آمده‌است. آیا همین‌طور است؟
چهار سال گذشته برای بازارهای نوظهور، کابوسی ترسناک بوده‌است. آشوب اوراق در سال 2013 (که از ترسِ سیاست پولیِ امریکا ناشی شده‌بود)، سقوط قیمت نفت در سال 2014، چنبره چین روی ارز خود در سال 2015 و در نهایت اقدامات هند در زمینه ارز خودش، همگی جزو اتفاقاتی بود که در این چند سال اخیر رخ داد و بازارهای نوظهور را تحت تأثیر خودش قرار داد. اما به نظر می‌رسد 2017 سال روشنی بوده‌است. برای نخستین بار در دو سال و نیمِ گذشته، چهار اقتصاد نوظهور دنیا (برزیل، روسیه، هند و چین که با عنوان اختصاریِ BRIC شناخته مي‌شوند) دوباره در مسیر رشد قرار گرفته‌اند.
تولید ناخالص داخلی روسیه بعد از مدت‌ها بالاخره در مسیر رشد قرار گرفته‌است. افزایش قیمت نفت به اقتصاد روسیه کمک کرده‌است. مقامات در این کشور تمام تلاش خود را کردند تا به کمک فروش نفت، اقتصاد خود را سرپا نگه دارند. در سال‌های 2014 و 2015 که روبل به یکی از بی‌ارزش‌ترین ارزهای جهان تبدیل شده‌بود، دیگر کسی قدرت اقتصادیِ روسیه را به خاطر نمی‌آورد. اما حالا که روسیه دوباره سرپا شده، روبل نیز ارزش از دست رفته خود را دوباره به دست آورده و 15درصد از ارزش خود را در برابر دلار در 12 ماه گذشته دوباره به دست آورده‌است. امسال روبل یکی از بهترین ارزها در عرصه عملکرد ارزها در دنیا بود.
برزیل رکوردی بهتر از این به ثبت رسانده‌است. رئیس‌جمهوریِ این کشور به اتهام فساد مالی استیضاح شد و اوضاع سیاسی برزیل با تنش‌ها و رسوایی‌ها عجین شد. اما اکنون به نظر می‌رسد بخت با برزیلی‌ها یار شده‌است. وضعیت آب‌وهوایی در برزیل تغییر کرده‌است، باران‌هایی که مدت‌ها از آنها خبری نبود، اکنون دوباره باریدن گرفته و به رشد محصولات کشاورزی در این کشور کمک کرده‌است. این جریان باعث شده تولید ناخالص داخلی برزیل در نیمه نخست امسال 1 رصد رشد داشته‌باشد و سرعت رشد سالانه به 4درصد برسد. البته این باران‌ها تا سه ماه دیگر دوام می‌آورد اما باز هم اقتصاددان‌ها امید دارند که تأثیر این مدت کوتاه روی رشد اقتصادیِ برزیل، زیاد و موثر باشد.
افزایش رشد اقتصادی، خوشبختانه ثبات قیمت‌ها را در این کشورها به خطر نینداخته‌است. تورم بالاخره در برزیل مهار شده و در روسیه و هند نیز وضعیت مشابه است. حالا باید دید کاهش نرخ تورم باعث کاهش نرخ سود بانکی نیز در بانک‌های مرکزیِ برزیل می‌شود یا خیر. هرچند نرخ تورم در این سال‌ها در برزیل بسیار بالا بوده اما در چین بسیار پایین بوده‌است. سال 2016 برای چین سال چندان خوبی نبود. اما حالا به نظر می‌رسد اقتصاد چین نیز دوباره در مسیر رشد قرار گرفته‌است.
همیشه پای اژدها در میان است
حالا تحلیل‌گران این پرسش را مطرح می‌کنند که آیا تحولات در اقتصادهای نوظهور به‌ویژه در روسیه و برزیل می‌تواند روح تازه‌ای در این اقتصادهای نوظهور بدمد؟ زمانی که جیم اونیل کارشناس اقتصادیِ گلدمن‌ساکس این اصطلاح را ابداع کرد تصور نمی‌کرد این اصطلاح تا اینجا پیش برود. در آن زمان هنوز افریقای جنوبی اقتصادی نوظهور شناخته نمی‌شد اما این کشور نیز رفته‌رفته خودش را در میان اقتصادهای نوظهور جا داد. به هر حال اکنون اصلی‌ترین مشکلِ اقتصادهای نوظهور، چین است. این کشور در میان بازارهای نوظهور، از همه موفق‌تر بوده‌است. بزرگ‌ترین شرکت‌ها در کشور چشم‌بادامی‌ها قرار دارد. شرکت‌های تکنولوژیِ چینی جزو موفق‌ترین شرکت‌ها در دنیا هستند. بازارهای چین هر روز بیشتر از روز گذشته آغوش خود را به روی جهانیان باز می‌کند و هر روز سرمایه‌های جدیدتری واردِ بازارهای این کشور می‌شود. حالا برای کشورهای نوظهور، تنها یک نگرانی وجود دارد و آن هم چین است؛ اگر چین بتواند وضعیت خودش را بهبود ببخشد می‌توان به آینده اقتصادیِ بقیه کشورهای نوظهور و حتی بقیه کشورهای جهان نیز امیدوار بود. بزرگیِ اقتصاد چین، دامن تمامِ جهان را گرفته‌است.
ترجمه: نسیم بنایی/ آینده نگر/ منبع اصلی:اکونومیست
