شرایط فعلی حاکم بر صنعت کشور را با تمرکز بر حوزه فعالیت خود یعنی تولید پروبیوتیک ها چطور ارزیابی می کنید؟
باید بگویم بطورکلی در حال حاضر شرایط خوب نیست. مشکلات شرکت زیست تخمیر هم مانند مشکلات سایر شرکت‌ها است. یکی از مشکلات اساسی ما مربوط به ترخیص مواد اولیه از گمرک است که متاسفانه باید بگویم وضعیت در این زمینه فلاکت‌بار است. بعضا برای انجام یک کار ساده گمرکی مجبوریم فرایندهای زیادی را طی کنیم و همین موضوع به پیچیده شدن کار و هدر رفتن زمان منجر می‌شود. از سوی دیگر مصوبات زیادی هم اعلام می‌شود اما عمدتا نتیجه‌ای از آنها حاصل نمی‌شود. ما به عنوان یک شرکت تولیدکننده فراورده‌های پروبیوتیک بسیاری از مواد اولیه موردنیازمان را خودمان تولید می‌کنیم اما برخی از مواد اولیه فرمانتورهایمان را هم وارد می‌کنیم. برخی از مواد اولیه موردنیاز ما در گروه 1 هستند و برخی دیگر در گروه 2 که برای ترخیص آنها باید مابه‌التفاوت نرخ ارز را پرداخت کنیم.
برای واردات ماشین آلات چطور؟
در این زمینه هم مشکلات زیادی وجود دارد. فقط سه تعرفه واردات ماشین آلات دارویی مشمول دریافت ارز دولتی شده است و این میزان در بین چندین هزار تعرفه ماشین آلات و تجهیزات اصلا به حساب نمی آید. در حال رایزنی هستیم تا برای واردات برخی از ماشین آلات هایتک که تولید داخل هم ندارند مانند ایزولاتورها بتوانیم ارز دولتی بگیریم.
در زمینه تامین مواد بسته بندی وضعیت چطور است؟
در این زمینه هم مشکلات ما مانند مشکلات سایر شرکت‌ها است. خرید کاغذ نقدی شده است و افزایش قیمت‌های اعمال شده روی محصولات ما اصلا پوشش افزایش هزینه‌هایمان را نمی‌دهد.
درباره جدیدترین محصولات شرکت زیست تخمیر توضیح دهید.
خط ویال‌های خوراکی خود را افزایش دادیم و یک خط جدید در بنیان سلامت اضافه کردیم. محصولات کارنتین که قبلا با دوزهای 1 و 2 گرمی بودند، حالا دوزهای 3 گرمی و 500 میلی گرمی هم موجود هستند. محصولات آرژنین 1 و 2 گرمی و همچنین ترکیب کارنتین با کافئنین و فراورده‌های دیگر را نیز هم‌اکنون در بازار داریم.
فرآورده قطره آهن لیپوزومال زیست تخمیر در حال ورود به بازار است. اخذ مجوز این محصول زمان زیادی را به خود اختصاص داد. این محصول تاکنون در ایران تولید نشده و صرفا وارداتی بوده و حالا ما برای نخستین بار موفق به تولید آن در ایران شده‌ایم. همیشه هم این محصول در بازار دچار کمبود بوده است. این محصول در دو فرم ساشه و هم قطره وارد بازار می‌شود. نام این محصول لیپوزوفر است که ماده اولیه آن متعلق به لیپوفر آمریکا است و به سختی آن را تهیه کرده‌ایم. فرآورده بسیار خاصی است و فرمولاسیون بسیار مشکلی داشته است. این محصول سال‌ها در بازار ایران به صورت وارداتی بود و این اواخر قیمت آن بسیار گران شده و حتی به 150 هزار تومان هم رسید در حالی که قیمت محصول تولید داخل تنها 30 هزار تومان است.
فرآورده جدید دیگری هم که دریافت مجوز آن از وزارت بهداشت بسیار زمان‌بر شد، فرآورده لاکتوگام، پروبیوتیک‌های اثرگذار برای دهان، لثه و گلو است. این پروبیوتیک به صورت قرص مکیدنی است و به‌زودی وارد بازار خواهد شد.
فرآورده رویال ژنین هم بعد از مدت زیادی از وزارت بهداشت مجوز گرفت. نوع وارداتی این محصول مدت‌هاست در بازار ایران حضور داشته است.
پایلوشات محصول دیگر ما است که جزو پروبیوتیک‌های نسل جدید محسوب می‌شود و برند آن مربوط به شرکت نووزایم سوئیس است. امیدواریم بتوانیم این محصول را به‌زودی وارد بازار کنیم.
در حال حاضر سبد محصولات زیست تخمیر و بنیان سلامت کسری شامل چند محصول می شود؟
تقریبا 30 تا 35 محصول (مولکول) در دوزهای مختلف.
درباره شتاب دهنده زیست تخمیر هم توضیح دهید.
شتاب‌دهنده‌ها به عنوان مراکز رشد خصوصی شناخته می‌شوند و در واقع می‌خواهند بخش تحقیق و توسعه سیستماتیک شرکت‌ها باشند. معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با چند شرکت بزرگ که در زمینه‌های مختلف پیشگام بوده‌اند، مذاکره کرده‌اند که آنها جذب ایده را انجام دهند و این ایده‌ها را مانند مراکز رشد در قالب پروژه‌های شخصی یا حقوقی پذیرش کنند و به نتیجه برسانند و در صورت به نتیجه رسیدن هم محصول آن را عرضه کنند. مهم این است که این شرکت‌های بزرگ خودشان امکانات کار کردن روی فراورده‌ها را داشته باشند تا فراورده که از شتاب‌دهنده بیرون می‌آید در این شرکت‌ها قابلیت توسعه را داشته باشد. نخستین شتاب‌دهنده پروبیوتیک و دومین شتاب‌دهنده فرآورده‌های بیولوژیک را بعد از سیناژن (پرسیس ژن) راه‌اندازی کردیم. همچنین شتاب‌دهنده داروهای شیمیایی را هم به نام زیست بنیان به عنوان راه‌اندازی کرده و تائیدیه آن‌را گرفتیم. فرآورده‌هایی که در شتاب‌دهنده روی آنها کار می‌کنیم، پروبیوتنیک‌های نسل جدید هستند. در زمینه داروهای شیمیایی در حال کار روی داروی اداراوون هستیم که در درمان بیماری ALS کاربرد دارد. از سنتز اولیه خودمان انجام دادیم، فرمولاسیون آن‌هم همینطور، ویال تزریقی است و ورود به IDL آن را هم خودمان انجام دادیم و طی چند ماه آینده وارد بازار خواهد شد. نمونه خارجی این دارو بسیار گران است و فقط در ژاپن پیدا یافت می‌شود. ما فقط پروبیوتیک تولید نمی‌کنیم. تعداد بیماران ALS در ایران بسیار کم است اما هزینه درمان آنها بسیار زیاد است.
فراورده دیگری که در شتاب‌دهنده روی آن کار می‌کنیم، آمفوتری سیمین بی لیپوزومال است که برای بار نخست است که در ایران روی آن کار می‌شود. در حال انتقال تکنولوژی تولید این دارو هستیم که برای بیماری‌های قارچی کاربرد دارد و همیشه جزو کمبودهای وزارت بهداشت بوده است. به صورت مشترک در خط تزریقی شرکت زیست دارو روی این فرآورده کار می‌کنیم. در شتاب‌دهنده روی تعدادی از داروهای سرکوب‌کننده ایمنی مانند سیرولیموس و ایورولیموس در حال کار هستیم و در مراحل خوبی هم هستند و اینها داروهایی هستند که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از ما پذیرفته است.
داروی آناگرالاید، داروی قلبی است که به زودی وارد بازار خواهد شد. امسال وارد بازار دارو کشور خواهیم شد. برای تولید و عرضه دستکم سه داروی آنفوتریسیمین بی لیپوزومال، آناگرالاید و ایورولیموس تا پایان سال به وزارت بهداشت قول داده‌ایم. همچنین در مجموع حدود 15 پروانه دارویی داریم.
گفت‌وگو از محمدجواد به‌آبادی
