از مربیگری فوتبال تا طراحی وب
مهارت های پرپول
تعدادی از شغل های خاص با درآمد خاص تر
در هر جامعه اي افرادي زندگي مي كنند كه به دليل داشتن مهارت منحصر به فرد به حرفه اي خاص مشغولند و درآمد بالايي هم دارند. پزشكي، مربيگري فوتبال، بازيگري و وكالت از اين دسته مشاغلند كه از گذشته زمزمه رد و بدل شدن درآمدهاي هنگفت در آن ها وجود داشته است. داشتن مهارت خاص، دانش بالا و تلاش مداوم از ويژگي هاي بارز كاركنان اين مشاغل است با اين حال موارد ديگري نيز در باز شدن دريچه ثروت رو به آنها موثر بوده است. اقبال متخصصان جراحي زيبايي و تغذيه يكي از نمونه هاي بارز آن است كه درآمد گاه تا چند صد ميليون توماني خود در ماه را مديون تغيير سبك زندگي مردم و توجه آنها (درست يا نادرست) به مسايل ظاهري اند. نبود سيستم منسجم و علمي به روز و كارآمد براي آموزش مربيان فوتبال با كيفيت نيز باعث تاثير فاكتورهاي كم ارزش تر ديگري چون شهرت، محبوبيت و عواملي از اين دست در تعيين دستمزدها شده است. هرچند بيشتر كاركنان اين قبيل مشاغل از قشر فرهيخته و تحصليكرده جامعه هستند اما اين ويژگي آنچنان در ميزان درآمد برخي از آنها تاثيرگذار نبوده است. خبرنگاري، مثال بارز اين مدعاست. در ادامه به بررسي برخي از اين مشاغل پرداخته ايم.
1.پول‌هاي ميلياردي در مستطيل سبز
شغل: مربيگري فوتبال/ مهارت مورد نياز: دانش مربوطه/ جنسيت: بيشتر مرد/ تحصيلات مورد نياز: مختلف، مدرك مربيگري
نيمار، بازيكن برزيلي تيم فوتبال پاري‌سن ژرمن فرانسه براي هر دقيقه حضور در اين تيم، 60 يورو می‌گيرد و ممكن است هنگام گرفتن اين پول، در خواب يا زير دوش آب سرد باشد. 200 ميليون يورو رقم قرارداد اين بازيكن 25 ساله براي پنج سال است. پولي كه براي يكي از بهترين بازيكنان دنيا هزينه شده است و باشگاه از قِبل آن درآمد بيشتري به دست می‌آورد. رقم قرارداد بازيكنان و مربيان در بازار نقل و انتقالات فوتبالي آ‌ن‌قدر بالاست كه بعضي‌ها براي سرگرمي، ماشين حساب می‌آورند و درآمد ثانيه‌اي مشهورترين بازيكنان و مربيان را حساب می‌كنند. در فوتبال ايران نيز به تناسب شهرت و كيفيت بازيكنان و مربيان، رقم‌هاي ميلياردي هزينه مي‌شود. جداي از بازيكنان كه براساس طبقه‌بندي ليگ‌هاي حرفهاي درآمدهاي چندصد ميليوني تا ميلياردي دارند، مربيان نيز با توجه به شهرت، كيفيت كار، جايگاه و اعتبارشان مبالغ هنگفتي دريافت می‌كنند. اين در حالي است كه سطح مربيگري در ايران به نسبت دنيا پايين‌تر است و تاكنون فوتبال ايران موفق به انتقال و معرفي مربي به تيم‌هاي خارجي نشده است. براي مربيگري در ايران راه‌هاي مختلفي وجود دارد اما بيشتر مربيان همان فوتباليست‌هاي سابق هستند. آنها پس از اتمام دوران بازيگري‌شان وارد كلاس‌هاي آموزشي می‌شوند و با گرفتن مدارك و گذراندن كلاس‌هاي مورد نياز وارد عرصه مربيگري می‌شوند. اين در حالي است كه در ايران، نام و شهرت بازيكنان سابق تاثير بسياري روي كار مربيگري‌شان دارد. مربيان در ليگ برتر ايران از 400 ميليون تا 2 ميليارد تومان می‌گيرند اما مربياني هم هستند كه رقم قراردادشان به 50 ميليون تومان هم در سال نمي‌رسد. رقم اين قراردادها در تيم‌هاي پايه به زور به 100 ميليون تومان می‌رسد و مربياني هم هستند كه به دليل نداشتن رابطه، با مبالغي بسيار اندك، گاه تا يك ميليون تومان، در تيم‌ها مشغول به كار می‌شوند تا شايد در آينده، شرايطشان تغيير كند. بيشتر مربيان ايراني را مردان تشكيل می‌دهند چرا كه تعداد زنان فوتباليست در ايران به دليل وجود برخي محدوديت‌ها بسيار ناچيز است. درآمد مربيان و فوتباليست‌هاي زن نيز به هيچ عنوان با درآمد همتايان مرد قابل مقايسه نيست.
2.ثروت نهفته در شهرت
شغل: بازيگري/ مهارت مورد نياز: بازيگري، استعداد/ جنسيت: مرد و زن/ تحصيلات مورد نياز: بيشتر بازيگري، مختلف
«دوست دارم تصويرم را روي پرده سينما ببينم.» همه‌چيز از همين يك جمله شروع می‌شود. بازيگري، حرفهاي جذاب و پرماجرا است. شهرت و ثروت نهفته در اين حرفه باعث شده تا بسياري از جوانان در سوداي رسيدن به آن سر از كلاس‌هاي بازيگري درآورند. آنها پس از پايان دروه‌هاي آموزشي تحت تعليم بازيگران پيش‌كسوت، براي بازي در چند فيلم سينمايي يا تلويزيوني به كارگردان‌ها معرفي ميشوند و در صورت داشتن اقبال، جلوي دوربين می‌روند اما هيچ تضميني نيست اين روند براي بازي در فيلم‌هاي ديگر نيز برايشان تكرار شود. چون ممكن است علت معرفي‌شان به كارگردان‌ها به مسائلي چون رابطه و يا تلاش براي مثبت جلوه دادن نتيجه كلاس‌هاي آموزشي مربوط باشد نه مهارت فرد بازيگر. ورود به سينما اما فقط از طريق كلاس‌هاي بازيگري نيست. گروهي از علاقه‌مندان ترجيح می‌دهند از طريق دانشگاه هنر، شانس خود را براي بازيگر شدن امتحان كنند. اين افراد پس از پايان تحصيلات تخصصي، جذب گروه‌هاي كوچك تئاتر می‌شوند و خود را در معرض ديد كارگردان‌هايي قرار می‌دهند كه در سال‌هاي اخير توجهشان به تئاتر براي جذب چهره‌هاي جديد، افزايش يافته است. راه‌هاي ديگري نيز براي بازيگر شدن وجود دارد كه از دادن فراخوان از سوي كارگردان‌ها تا داشتن رابطه خويشاوندي را شامل می‌شود. چندي پيش يكي از كارگردان‌هاي مشهور ايران براي انتخاب بازيگر يكي از نقش‌هايش، گروهي تلگرامي راه انداخت و از علاقه‌مندان خواست موقعيتي خاص را بازي كنند و فيلم آن را در تلگرام برايش بفرستند. او در ابتدا قصد داشت بازيگر فيلم خود را از ميان اين افراد انتخاب كند اما دست‌آخر به نتيجه مطلوب نرسيد. در يك كلام، شهرت و ثروت دو دليل عمده براي آنهايي است كه سختی‌های راه پرپيچ و خم بازيگري را به جان می‌خرند. در حالي كه به گفته كارشناسان، 70 درصد اين افراد به هدف خود نمي‌رسند. آنها فقط می‌توانند صفحات روزنامه‌ها را ورق بزنند و دستمزدهاي چندصد ميليوني و گاه ميلياردي بازيگران را ببينند. سقف حقوق در سينماي ايران براي بازيگران زن يا مرد از 500 ميليون تومان فراتر نمي‌رود با اين حال ديده شده يك بازيگر براي بازي در سريالي مشهور، يك ميليارد تومان نيز گرفته است. مهارت بازيگري، داشتن چهره بين‌المللي، دريافت جايزه‌هاي معتبر داخلي و خارجي، همكاري با كارگردان‌هاي مشهور، ستاره بودن و ويژگي‌هايي از اين دست در تعيين دستمزدها تاثير مستقيم دارد. فقدان هركدام از اين ويژگي‌ها در تعيين دستمزدها اثر می‌گذارد به نحوي كه ديده شده يك بازيگر براي بازي در نقش اول فيلمي موفق، فقط چندده ميليون تومان گرفته است. پرداخت حقوق‌هاي گاه ميلياردي به بازيگران در حالي است كه فروش فيلم‌ها در سينماي ايران معمولا از مرز چند ميليارد تومان عبور نمي‌كند؛ مسئله‌اي كه بحث ضرر و زيان را پيش می‌كشد و باعث شده تا تشكل‌هاي مختلف صنفي در حوزه سينما براي حل آن وارد عمل شوند.
3.طراحي‌هاي ميليوني
شغل: مهندس معمار/ مهارت مورد نياز: تحصيلات مرتبط، ذوق/ جنسيت: مرد و زن/ تحصيلات مورد نياز: كارشناسي ارشد معماري
ورود به حرفه معماري با تكميل تحصيلات در دانشگاه امكانپذير است. در سال‌هاي اخير تمايل زنان به انتخاب اين رشته افزايش داشته است چرا كه برخي معتقدند شباهت اين حرفه با گرافيك و نقاشي بالاست. محمد، هفت سال است در اين رشته فعاليت می‌كند. حقوق ماهانه او بين 3 تا 5 ميليون تومان است. مي‌گويد: «من در يك دفتر مهندسي كار می‌كنم و معمولا كل روز مشغول طراحي نماي داخلي و خارجي پروژه‌ها با نرم‌افزار طراحي سه‌بعدي (تري دي مكس) هستم. در سال‌هاي قبل، تعداد دفاتر مهندسي كمتر بود اما الان دست زياد شده و خيلي از دانشجو‌ها هم وارد بازار شده‌اند. آنها كار 1.5 ميليون توماني را با 300 هزار تومان انجام می‌دهند و باعث شكسته شدن قيمت‌ها و پايين آمدن كيفيت‌ها شده‌اند. از طرفي ساخت و ساز نيز در سال‌هاي اخير كاهش يافته و همين موضوع در ميزان درآمدم تاثير مستقيم داشته است.» به گفته محمد، در شهرهاي كوچك، بيشتر مهندسان با تاسيس دفتر مهندسي كار خود را پيش می‌برند اما در شهرهاي بزرگ، حرف اول را شركت‌هاي معماري می‌زنند. اين شركت‌ها شامل چندين مهندس معمار هستند و با تبليغات هدفمند از تخصص خود در زمينه طراحي ساختمان‌هاي اداري، مسكوني، مطب‌ها و… سخن می‌گويند. درآمد اين شركت‌ها تا 50 ميليون تومان در ماه هم مي‌رسد اما وقتي اين درآمد بين مهندسان معمار تقسيم شود، از 2.5 تا 5 ميليون تومان فراتر نمي‌رود. محمد می‌گويد: «اين شركت‌ها با رابطه‌هايي كه دارند، پروژه‌هاي بزرگ ميگيرند. مثلا طراحي فضاي داخلي و خارجي ساختمان‌هاي چندين‌واحدي را بر عهده ميگيرند و از اين طريق درآمدي حدود 50 ميليون تومان كسب می‌كنند. البته اين درآمد بين مهندسانشان تقسيم می‌شود. اين معمارها اگر به طور انفرادي كار كنند ممكن است يكي، دو ميليون تومان بيشتر درآمد نداشته باشند اما اين در شرايط بازار رقابتي امروز و اهميت داشتن رابطه چندان امكانپذير نيست.»
4.توافق برای نجات
شغل: وكيل/ مهارت مورد نياز: تحصيلات مرتبط/ جنسيت: بيشتر مرد/ تحصيلات مورد نياز: كارشناسي حقوق
بازار سياه حاشيه اين شغل، گاه شاهد رد و بدل شدن رقم‌هاي ميلياردي است؛ براي يك قاچاقچي مواد مخدر كه زير تيغ است، هيچ‌چيز بيشتر از زنده ماندن ارزش ندارد. او دنبال وكيلي مي‌گردد كه بتواند جانش را نجات دهد. اگر اين وكيل بتواند با حفظ شرافت از طريق بندهاي قانوني، زندگي را به متهم برگرداند، رقم توافقي ميلياردي به حسابش واريز خواهد شد. نجات يك قاچاقچي مواد مخدر از اعدام، رها كردن يك متهم به قتل از قصاص، پيروزي در يك پرونده ملكي كلان و مواردي از اين دست می‌تواند نام يك وكيل را سر زبان‌ها بيندازد. مهارت در وكالت، تحصيلات بالا، سابقه درخشان و ويژگي‌هاي اين‌چنيني در ميزان درآمد وكلا تاثير مستقيم دارد. درآمدي كه از چند ميليون تا چندصد ميليون تومان را شامل می‌شود و به دسته‌بندي پرونده‌ها نيز بستگي دارد. پرونده‌هاي ملكي بيشترين درآمد را نصيب وكلا می‌كند. طبق روال رايج، مبلغي حدود 10 تا 15 درصد سرمايه به وكيلي می‌رسد كه بتواند نتيجه مطلوب را از يك دعواي ملكي نصيب موكل خود كند. پرونده‌هاي دادگاه خانواده كه مهريه‌هاي سنگين در آن حرف اول را می‌زند نيز در همين زمره قرار می‌گيرد؛ 10 درصد 1400 سكه زني كه قصد جدايي از همسرش را دارد حدود 150 ميليون تومان است. بيشتر اين دستمزدها توافقي هستند و وكلا قبل از شروع كار با مراجعه‌كننده‌ها درباره حقوق خود مذاكره می‌كنند. اين در حالي است كه ميانگين درآمد بيشتر وكلا بين 3 تا 7 ميليون تومان در ماه است. سحر، وكيل پايه يك دادگستري است. مي‌گويد: «در اين شغل بيشتر مردها حضور دارند اما در سال‌هاي اخير تعداد پذيرفته‌شده‌هاي زن خيلي زياد بود. درآمد وكلا هم بستگي به مهارت، تلاش و شهرتشان دارد. ممكن است يك وكيل در يك ماه هيچ درآمدي نداشته باشد يا اينكه 20 ميليون تومان بابت يك پرونده جنايي نصيبش شود. البته بخشي از درآمد‌ها هم توافقي است و تا يك ميليارد هم می‌رسد.» به گفته او درآمد وكلا در ماه متغير است اما می‌تواند حدد 3 تا 7 ميليون تومان براي آن متصور بود. ورود به اين حرفه از طريق تحصيلات دانشگاهي با اخذ مدرك كارشناسي حقوق امكانپذير است. فارغ‌التحصيلان در امتحان كانون وكلا شركت می‌كنند و در صورت قبولي در ليست وكلا قرار می‌گيرند. تعدادي نيز به واسطه شغلي كه در گذشته داشتند مانند قضات دادسرا يا دادگاه‌هاي كيفري می‌توانند پس از بازنشستگي در حرفه وكالت فعاليت كنند. افرادي كه معمولا به دليل تجربه بالايي كه در زمينه بررسي پرونده‌هاي مختلف دارند از مهارت و اعتماد به نفس بيشتري براي وكالت هم برخودار هستند؛ قاضي پرونده بيجه (متهمي كه در سال 78 به جرم آزار و اذيت و قتل 21 پسر نوجوان در پاكدشت در ملأ عام اعدام شد) نسبت به وكلاي ديگر شناخته‌شده‌تر است.
5.درآمد ميليوني از كدهاي مجازي
شغل: طراح سايت/ مهارت مورد نياز: برنامه‌نويسي وب/ جنسيت: بيشتر مرد/ تحصيلات مورد نياز: مختلف
با پيشرفت روزافزون فضاي مجازي در سال‌هاي اخير، شركت‌هاي مختلف براي برقراري سريع و آسان‌تر ارتباط با جامعه و افزايش دايره مشتري‌هاي خود به راه‌اندازي سايت در فضاي مجازي روي آورده اند. طراحي اين سايت‌ها بر عهده افرادي است كه با برنامه‌نويسي وب آشنايي دارند و از خلاقيت و ايده برخوردارند. عباد، يكي از اين افراد است. او 25 سال بيشتر ندارد اما مديريت يكي از شركت‌هاي مشهور طراحي وب با اوست. از 16 سالگي، زماني كه هنوز فضاي مجازي مانند امروز بخش جداناشدني زندگي مردم نشده بود، برنامه‌نويسي وب را آغاز كرد و اكنون به بالاترين سطوح آن رسيده است. مي‌گويد: «تحصيلات دانشگاهي در اين رشته آنچنان در كسب موقعيت برتر شغلي تاثير ندارد بلكه اين مهارت‌هاي فردي، هماهنگي با پيشرفت‌هاي روز و نمونه كارهاست كه جايگاه افراد را مشخص مي‌كند. البته ادارات دولتي هنگام استخدام طراح سايت، مدرك مرتبط می‌خواهند اما براي گرفتن پروژه از صاحبان كسب و كار، بيشترين نياز همان نمونه كار است. اين شغل نياز به فعاليت مداوم و و جست‌وجوي پيوسته و هماهنگ بودن با پيشرفت‌هاي وب دارد. به همين دليل بيشترين قشري كه جذب آن می‌شوند جوان‌هاي زير 30 سال هستند.» عباد با بيان اينكه در اين رشته بيشتر مردان فعال‌اند و حضور زنان در زمينه طراحي گرافيك بيشتر است، درباره درآمد اين شغل مي‌گويد: «كمترين درآمد متعلق به افراد تازه‌كار و كساني است كه در حوزه‌هاي محدودي از وب تخصص دارند. ميانگين درآمد ماهيانه آنها يك ميليون تومان است اما بيشترين درآمد افراد فعال تا 15 ميليون تومان هم مي‌رسد. اگر فردي به طور شخصي فعاليت كند، بيشتر از اين هم مي‌تواند درآمد داشته باشد كه البته وابستگي مستقيم به سطح علم، مهارت و تجربه‌اش دارد.» به گفته عباد، طراحان سايت بيشتر با صاحبان كسب و كار، مديران سازمان و شركت‌هايي سر و كار دارند كه تصميم به راه‌اندازي خدمات آنلاين يا معرفي شركت در فضاي مجازي گرفته‌اند. شاغلان اين حرفه بيشتر از سر علاقه وارد كار می‌شوند اما از رقابت فشرده سازمان‌ها و نوسان قيمت‌ها اطلاع چنداني ندارند. مهم‌ترين سختي اين شغل از نظر عباد، هماهنگ بودن سطح تخصص با پيشرفت‌هاي روز دنيا، بازاريابي و گرفتن مشتريان مناسب و همچنين راضي كردن مديران به برنامه‌ريزي بلندمدت روي فضاي مجازي است. بسياري از صاحبان كسب و كار تصور می‌كنند يك سايت بايد در عرض چند هفته به بالاترين سطح رقابت با همتايان خود برسد درحالي‌كه زمان، مهم‌ترين عامل در اين زمينه است.
6.كسب پول از چهره‌هاي مردم
شغل: جراحي زيبايي/ مهارت مورد نياز: استعداد، تحصيلات مرتبط/ جنسيت: مرد و زن/ تحصيلات مورد نياز: تخصص جراحي زيبايي
ورود و فعاليت در حرفه پزشكي نياز به استعداد، دانش بالا و تلاش مداوم دارد. معدود افراد جامعه می‌توانند با عبور از سد كنكور و كسب رتبه‌هاي برتر وارد اين رشته شوند. آنها پس از قبولي در دانشگاه به مدت هفت سال، واحد‌هاي مربوط را مي‌گذرانند و سپس يك سال و نيم به عنوان انترن (كارآموز و دستيار پزشك) در بيمارستان‌ها فعاليت می‌كنند. پس از آن در آزمون جامع پزشكي شركت می‌كنند و در صورت قبولي، مدرك پزشكي می‌گيرند. سپس بايد دو سال در مناطق محروم كار كنند تا مجوز مطب بگيرند. گرفتن تخصص نيز بستگي به قبولي افراد در كنكور مرتبط دارد كه در اين خصوص برخي از پزشكان ادامه تحصيل در خارج از كشور را انتخاب می‌كنند. تقريبا همه تخصص‌هاي پزشكي از بازار كار به نسبت خوبي برخوردارند اما برخي تخصص‌ها، درآمدهاي چندصد ميليوني و گاه ميلياردي را هم تجربه می‌كنند. يكي از اين تخصص‌ها، جراحي زيبايي است. بيشتر مراجعه‌كننده‌ها به مطب اين پزشكان، زنان، خصوصا جوان‌ترها هستند. آنهايي كه تصور می‌كنند با جراحي می‌توانند بر زيبايي چهره‌شان بيفزايند. شايد حرف زدن از جراحي زيبايي در وهله نخست، افراد را ياد بيني‌هاي استخواني و گوشتي و عمل آن بيندازد اما جراحي زيبايي دايره وسيعي دارد و از دست بردن در ساختار پلك‌ها و گونه‌ها تا فك و مو را شامل می‌شود. هزينه اين جراحي‌ها از يك ميليون تومان شروع می‌شود و به 30 ميليون تومان هم مي‌رسد. پزشكان مشهور، در ماه چندين عمل زيبايي انجام می‌دهند و درآمدشان چندصد ميليون تومان برآورد می‌شود. آنها براي عمل ساده بيني 5 ميليون و براي پيچيده آن 20 ميليون تومان، براي عمل فك پايين 14 ميليون و فك بالا 18 ميليون تومان، براي كاشت مو 3 تا 6 ميليون تومان و براي زيبايي چشم‌ها و پلك‌ها نيز از يك تا 30 ميليون تومان می‌گيرند. سميه چندي پيش، بيني خود را عمل كرده است. او در حالي كه هنوز چسب سفيد روي بيني‌اش است و قوس آن را می‌توان از دور هم تشخيص داد، با صدايي بم مي‌گويد: «براي عمل جراحي 6 ميليون تومان دادم. كل عمل يك ساعت هم طول نكشيد اما بعد از آن تا چند روز استراحت كردم. عمل سختي بود. دوست داشتم تغيير كنم. وقتي وارد مطب شدم، زناني را ديدم كه از عمل چشم تا بيني وقت گرفته بودند. يكي از آنها براي جراحي بيني‌اش 20 ميليون تومان داده بود.»
7.پول‌هايي به اندازه سايز شكم مردم
شغل: پزشك تغذيه و رژيم/ مهارت مورد نياز: تحصيلات مرتبط/ جنسيت: مرد و زن/ تحصيلات مورد نياز: تخصص تغذيه
«در مطب دكتر نشستم. بيشتر خانم‌هايي كه آمده بودند، دوست داشتند لاغر شوند. بعضي‌هايشان براي چندمين بار آمده بودند. اما من اولين بارم بود. 180 هزار تومان دادم و منتظر ماندم. دكتر نسخه‌اي برايم نوشت كه بايد طبق آن برنج و روغن را كاملا از وعده‌هاي غذايي‌ام حذف می‌كردم. روزي يك ساعت هم پياده‌روي داشتم. سه هفته بعد، دوباره به مطب رفتم. اين‌بار 30 هزار تومان ويزيت دادم. قرار شد دوباره برگردم و اين روند تا رسيدن به وزن ايده‌آل ادامه پيدا كرد. روزهاي اول 85 كيلوگرم بودم اما حالا 65 كيلوگرم هستم. من 750 هزار تومان ظرف 5 ماه پرداخت كردم.» اينها حرفهاي سحر است. او براي رسيدن به وزن ايده‌آل به متخصص تغذيه مراجعه كرد. پزشكان اين حرفه با افراد زيادي سر و كار دارند كه بيشترشان را زنان تشكيل می‌دهند. آنها روزانه بين 10 تا 15 نفر را معاينه می‌كنند و نسخه لاغري‌شان را می‌پيچند. البته افرادي هم هستند كه قصد جبران كمبود وزن خود را دارند اما تعدادشان كم است. مبلغ ابتدايي مورد نياز براي معاينه شدن و گرفتن نسخه، ميانگين 180 هزار تومان است اما برخي از مطب‌ها 300 هزار تومان نيز می‌گيرند. با يك حساب سرانگشتي، مبلغ معاينه ابتدايي براي يك روز در حدود 2 تا 4.5 ميليون تومان مي‌شود. در كنار اين مبلغ، افرادي هم هستند كه هر سه هفته يك بار براي معاينه مجدد به پزشك سر می‌زنند. آنها بايد ميانگين 30 هزار تومان براي هر جلسه پرداخت كنند. اين يعني درآمد چندده ميليون توماني در ماه براي متخصص تغذيه. سحر می‌گويد: «من چند بار به خاطر مشكلاتي كه داشتم نتوانستم به طور دستور پزشك را انجام دهم براي همين وقفه در كارم افتاد. پزشك مي‌گويد شما براساس قد و آناتومي بدنتان بايد از چه وزني برخوردار باشيد. بعضي‌ها براي رسيدن به وزن ايده‌آل‌شان ميليوني هزينه كرده بودند.» متخصصان تغذيه، هم مرد و هم زن هستند.
8.داروهاي پولكي
شغل: داروساز/ مهارت مورد نياز: تحصيلات مرتبط/ جنسيت: مرد و زن/ تحصيلات مورد نياز: داروسازي
زن، بچه دوساله‌اش را در آغوش گرفته و تكان می‌دهد. بچه آرام و قرار ندارد و پس از لحظه‌اي سكوت، دوباره به گريه می‌افتد. مادر، وسط گرماي مرداد، لباس زمستاني تن بچه كرده. مي‌گويد: «سرما خورده، ديروز رفته بوديم خانه برادرم مهماني، كولر تا خود صبح روشن بود. بچه‌ام لرز كرد.» پسري جوان با روپوش سفيد از پشت پيشخان زن را صدا مي‌زند. سبيل سياه پسر مثل رد قيري كه روي جاده خاكي كشيده باشند، كل لبش را گرفته. دفترچه بيمه زن را می‌گيرد و پشت قفسه‌هاي داروخانه ناپديد می‌شود. پسربچه اخم‌هايش را تو هم كرده. آب دماغش تنها چند سانتي‌متر تا يقه پيراهنش فاصله دارد كه مادرش با دستمال كاغذي آن را پاك می‌كند. بچه را روي زانوهايش گذاشته و تكان می‌دهد. پسر از پشت پيشخان صدا می‌زند. در يك سبد سفيد، داروهاي سرماخوردگي را ريخته. چشم مادر به سرنگ‌ها كه می‌افتد می‌فهمد تازه اول كار است. بچه، پشتش به پيشخان است. به پيرمردي نگاه می‌كند كه با زور عصا وارد داروخانه می‌شود. تا برسد، زني جوان با كفش‌هاي پاشنه‌بلند، تق‌تق‌كنان از او سبقت می‌گيرد و خودش را به پسر سبيل‌دار می‌رساند. نسخه‌اش را می‌دهد و منتظر می‌ماند. داروخانه متعلق به آقاي دكتر است. او ده سال پيش تخصص داروسازي‌اش را گرفت و داروخانه زد. مي‌گويد: «داروسازها اگر در شركت‌هاي مرتبط استخدام شوند ماهانه درآمد آن‌چناني نصيبشان نمي‌شود. من در ماه چيزي حدود 40 تا 70 ميليون تومان درآمد دارم. البته بعضي همكارانم را هم مي‌شناسم كه 10 ميليون تومان درآمد ماهيانه‌شان است. اين موضوع هم بستگي به سابقه و تجربه و دانش و اعتبار دارد.» به گفته او داروسازها هم مرد و هم زن هستند اما تعداد مردها پنج، شش درصد بيشتر است.
9.شغل: خبرنگاري
مهارت مورد نياز: روحيه پرسشگري، استعداد، آشنايي با فن نگارش/ جنسيت: مرد و زن/ تحصيلات مورد نياز: مختلف (ارتباطات، روزنامه نگاري و فني)
روزانه با هزاران كلمه سر و كار دارند. آنها را در قالب جمله ها كنار هم مي چينند تا مردم را از وقوع يك اتفاق، رويداد يا تغيير و تحول جديد باخبر كنند. براي نوشتن هر جمله بايد چند بار دفترچه خود را چك كنند تا اطلاعات اشتباه يا ناقص ندهند. جمله ها نيز بايد چند بار خوانده شوند تا با كمترين ايرادات نگارشي در مقابل ديد مخاطبان قرار گيرد. خبر، حاصل پرس و جو و كنكاش مدام از منابع خبري، حضور در محله حادثه، نشست هاي خبري و مواردي از اين دست است. خبرنگارها براي انجام اين كارها، ماهانه بين يك ميليون و 200 تا سه ميليون تومان مي گيرند يعني روزي 40 تا 100 هزار تومان. اين در حالي است كه خبرنگارها معمولا بيشتر ساعات روز را در پي كسب و نگارش خبر هستند و عملا فرصت اشتغال به حرفه اي ديگر را از دست ميدهند. در اين شرايط، بيشترشان در بيش از يك رسانه كار مي كنند تا ميزان درآمدشان افزايش پيدا كند. گروهي از خبرنگارها هم هستند كه به شكل حق التحريري كار مي كنند به اين معنا كه در ازاي تهيه و نگارش خبر يا گزارش، از رسانه حقوق ميگيرند. ميانگين حق التحرير براي يك گزارش 1200 كلمه اي قابل اعتنا و مفيد كه براي تهيه و نگارش آن دست كم چند روز زمان صرف شده است، حدود 85 هزار تومان است. خبرنگارها پس از چند سال فعاليت، در صورت دستيابي به مهارت و دانش بالا در يك حوزه خبري خاص، به سمت دبير حوزه مربوطه مي رسند و فعاليت چند خبرنگار را تحت پوشش خود قرار مي دهند. سوژه يابي، تعليم و هدايت خبرنگارها و ارايه مطالب خلاقانه از وظايف دبيران است. حقوق آنها در روزنامه هاي خصوصي و دولتي متفاوت و بين 2.500 تا 5 ميليون تومان متغير است. حقوق سردبيران روزنامه ها و خبرگزاري ها كه بالاترين سطح حرفه اي در تحريريه رسانه ها هستند و انتشار محتواي كلي تحت نظارت آنهاست نيز با توجه به خصوصي يا دولتي بودن رسانه ها بين 5 تا 11 ميليون تومان در گردش است. اين در حالي است كه پروسه مورد نياز براي رسيدن به جايگاه دبيري در يك رسانه معتبر گاها تا 10 سال هم زمان ميبرد و برخي سردبيران نيز 20 سال سابقه كار حرفه اي در رسانه ها را دارند. اين شرايط باعث شده تا علاقه و رسالت آگاهي بخشي، مهم ترين فاكتور در خالي نشدن رسانه هاي ايران از خبرنگارهاي متعهد و با كيفيت باشد. ورود به عرصه خبرنگاري نيز از چند طريق امكانپذير است. تحصيل در رشته علوم ارتباطات يا روزنامه نگاري يكي از اين روش هاست. افراد، زن يا مرد براساس علاقه مندي و هدف خود وارد دانشگاه ميشوند، پس از پايان دوره كارشناسي در روزنامه ها و خبرگزاري ها كارآموزي مي كنند و در صورت جذب، اصول خبرنگاري كه به شكل انتزاعي در دانشگاه ها آموخته اند را به شكل عملي پياده مي كنند. برخي ديگر نيز از طريق شركت در كارگاه هاي روزنامه نگاري تحت نظر اساتيد روزنامه نگاري يا خبرنگارهاي شناخته شده، اصول خبرنگاري را مي آموزند و همانند سايرين در فرآيند كارآموزي قرار مي گيرند. البته افرادي هم هستند كه با وجود داشتن تحصيلات نامرتبط و گاه فني به دليل علاقه مندي، استعداد و روحيه جست و جو وارد حرفه خبرنگاري شده اند و در آن به موفقيت رسيده اند. ذهن نقاد و پرسشگر، توانايي جست و جو و كنكاش، قلم گيرا و روان، توجه به واقعيت ها و علاقه و ذوق از ويژگي هاي مورد نياز براي ورود به حرفه خبرنگاري و مهم تر از همه، ماندن در آن است.
10.ره صد ساله را با ده شب اجرا رفتن
شغل: خوانندگی/ مهارت مورد نياز: صدای خوب (خدادادی و اکتسابی) به همراه آموزش/ جنسيت: مرد (در ايران) / تحصيلات مورد نياز: تئوری و عملی (تکمیلی: نوازندگی)
صدای خوب می‌تواند یک شبه کشف شود اما این استثناست و دست‌کم در ایران نباید روی چنین استثنایی حساب ویژه باز کرد. اینجاست که پای عوامل دیگری هم به میان می‌آید؛ اول باید هزینه کنید، بعد دنبال یک مدیر برنامه خوب بگردید و آخر سر هم با یک تهیه‌کننده خوب قرار بگذارید. این راهی است که بايد برای انتشار یک آلبوم موسیقی رفت. هرچند در شرایط فعلی نمی‌توان درآمد چندانی برای تولید و انتشار یک آلبوم موسیقی متصور شد. آلبومی با تیراژ 25000 نسخه و قیمت 5000 تومان در نهایت 125 میلیون تومان عاید تولیدکنندگانش (ترانه سرا، خواننده، آهنگساز و صاحب استودیو) خواهد کرد. حالا شاید برایتان انبوه اسامی خوانندگان ایرانی که تک‌آهنگ‌هایشان گاه و بیگاه در فضای مجازی می‌بینید و می‌شنوید چندان عجیب به نظر نرسد. آنها در بهترین حالت قصد دارند اگر چنین درآمدی را تجربه نمی‌کنند دست‌کم برای هنرشان (اگر داشته باشند) هزینه اضافی نکنند. در گذشته اما به شكل ديگري بود. فرد علاقه مند به خوانندگي در کلاس‌های مرتبط شرکت می‌کرد، بعدها کشف استادش لقب می‌گرفت و بعد از چند سال امکان فعالیت مستقل را پیدا می‌کرد. مثال‌ها در مورد چنین خوانندگانی در ایران به تعداد انگشتان یک دست است. اینجاست که بحث اصلی درآمد موسیقی مطرح می‌شود؛ برگزاری کنسرت؛ پدیده درآمدزای موسیقی در یکی دو دهه گذشته در ایران. اين در حالي است كه درآمد دقيقي از كنسرت ها وجود ندارد. در مورد خوانندگان پاپ کمی اوضاع متفاوت است و بنا بر گفته‌های برپاکنندگان کنسرت‌ها، دستمزد یک خواننده پاپ برای یک سانس اجرا چیزی بین ده تا پنجاه میلیون تومان برآورد می‌شود. این رقمی است که در صورت پر شدن کل ظرفیت سالن به آنها پرداخت می‌شود و بعضا هم ممکن است این رقم به کل گروه برسد و نه فقط خواننده. در این بین خواننده‌های سنتی شناخته شده‌ای هم هستند که برای یک اجرا به همراه گروه‌شان حدود پنجاه میلیون تومان می‌گیرند، هرچند این میزان جدا از پولی است که از بلیت‌فروشی کنسرت و پس از کسر هزینه‌ها به آنها می‌رسد. زنان در ايران براي اشتغال حرفه اي به خوانندگي با محدوديت هاي عديده اي روبرو هستند به همين دليل بيشتر به نوازندگي روي مي آورند.
