مهندس‌های ماشینی

ربات‌های کوچک، موتور جت‌ها را از داخل تعمیر می‌کنند

موتورهای هواپیما در دمای بسیار بالایی کار می‌کنند و نیاز به مراقبت و نگهداریِ بسیار دارند. تعمیر آنها گاهی باعث می‌شود یک هواپیما برای چند مدت از فعالیت کنار برود که در نتیجه زیان‌ده خواهد بود. تولیدکنندگان موتور راه‌حلی پیدا کرده‌اند .

 اگر در یک هواپیما نشسته‌اید و این مقاله را می‌خوانید، وحشت نکنید اما بدانید که دمای داخل موتور هواپیمایی که در آن نشسته‌اید به قدری بالاست که می‌تواند اجزای سازنده آن موتور را ذوب کند. اینکه موتور ذوب نمی‌شود، در حقیقت یک شاهکار مهندسیِ مدرن است. در همان محیطی که اجزای موتور کار می‌کنند، دستگاه خنک‌کننده‌ای تعبیه شده که مانع ذوب شدن اجزای تشکیل‌دهنده موتور می‌شود. البته برخی از اجزای موتور که با دمایی غیرقابل تحمل مواجه می‌شوند علاوه بر سیستم خنک‌کننده با یک لایه روکش نیز محافظت می‌شوند.

موتورهای جدید به این خاطر با افزایش دما و حرارت همراه هستند که فرایند احتراق را تسریع کنند و این کار باعثِ کاهش انتشار گازهای آلاینده در هوا می‌شود. اما موتورهایی که تا این اندازه داغ می‌شوند به مراقبت‌هایی نیاز دارند. این روزها سه شرکت سازنده قطعات موتور هواپیما دست به کار شده‌اند تا هنگام فروش، قطعاتی را روی موتورها نصب کنند که مانع آتش گرفتن آنها بشود. این شرکت‌ها، جنرال الکتریک،‌ رولزرویس و پرات اند ویتنی هستند. به این ترتیب تولید چنین نگهدارنده‌هایی برای موتورها هم مورد علاقه خطوط هواپیمایی است و هم تولیدکنندگان. حالا تولیدکنندگان به دنبال راه‌هایی برای تعمیر موتور هستند که نیازی به پیاده کردنِ آن نباشد. وقتی موتور هواپیما را برای تعمیر پیاده می‌کنند، ساعت‌ها طول می‌کشد تا دوباره آن را روی هواپیما سوار کنند. و نکته جالب توجه اینجاست که وقتی هواپیمایی برای تعمیر موتور روانه تعمیرگاه می‌شود، این فقط خطوط هواپیمایی نیستند که پول از دست می‌دهند، کسب‌وکار تولیدکنندگان موتور نیز راکد می‌شود. به همین خاطراست که همه به دنبال راه‌حلی برای تعمیرِ سریعِ موتور هواپیما هستند.

دان لیپکین دانشمندی که در بخش تحقیقات جنرال الکتریک فعالیت می‌کند ادعا کرده به کمک همکارانش موفق شده مشکل تعمیرِ موتورها را برطرف کند. آنها ربات‌های کوچکی ساخته‌اند که می‌تواند داخلِ موتور شوند و تعمیرات لازم را انجام بدهند. این ربات‌ها به قدری در کار خود سریع هستند که وقتی هواپیما در حال مسافرگیری است نیز می‌توانند کار تعمیر را به انجام برسانند.

ربات‌های دکتر لیپکین در حال حاضر در آزمایشگاه‌ها در حال بررسی هستند اما او از کار خود اطمینان دارد و می‌گوید تا پایان امسال (2017) این ربات‌ها روانه بازار خواهند شد. این ربات‌ها نه‌تنها در موتور هواپیماها کاربرد دارند بلکه می‌توان از آنها برای تعمیر توربین‌های گازی نیز بهره گرفت.

*ربات‌های کوچکِ تعمیرکار

شاید تمیز کردنِ تیغه‌های بیرونی و فنِ موتور هواپیما، ساده به نظر بیاید اما هرچه عمقِ آن بیشتر می‌شود، کار نیز دشوارتر می‌شود. دانشمندان در این زمینه نیز ابداعاتی داشته‌اند که می‌تواند شرایط را برای تمیز کردن و تعمیرِ این بخش‌ها تسهیل کند. گاهی تعمیر اجزای داخلیِ موتور هواپیما به قدری دشوار است که باید دوربین‌های کوچکی به داخل آن بفرستند و اجزا را با دوربین مشاهده کنند تا نقایص را پیدا و رفع کنند. اما با تکنولوژی‌های جدید می‌توان این کارها را به ربات‌های کوچکی سپرد که درون موتور هواپیما می‌روند و همه‌چیز را بررسی می‌کنند.

ربات‌هایی که به داخل موتور هواپیما سفر می‌کنند به چرخ‌های مغناطیسی متصل هستند و در نتیجه به راحتی به داخل ورود می‌کنند و سپس از آن خارج می‌شوند. همه این ربات‌ها توسط یک انسان مدیریت می‌شوند. آن شخص نیز برای مدیریت این ربات‌ها تنها به یک تبلت کوچک نیاز دارد تا بتواند همه جوانب را روی صفحه تبلت خود مشاهده و آنها را مدیریت کند. ربات‌های تعمیرکار می‌توانند قطعات کوچکی را نیز با خود حمل کنند یعنی اگر قطعه‌ای نیاز به جابه‌جایی داشت آنها می‌توانند بدون باز کردن موتور این کار را انجام بدهند. در نهایت، داده‌هایی که این ربات‌ها جمع‌آوری می‌کنند برای تولیدکنندگان موتور هواپیما نیز موثر خواهد بود. با ابداع این ربات‌های تعمیرکار می‌توان به آینده موتورهای هواپیما امیدهای بسیاری داشت.

ترجمه: نسیم بنایی/ آینده نگر/ منبع اصلی:اکونومیست