کارآفرینی فناورانه مرزها را جا به جا کرده است

بی نهایت و فراتر از آن

باورش سخت است اما کارآفرینی در دنیای امروز همین طور شده که با یک ایده ساده اما قابل دفاع و با سوار شدن روی کول فناوری می شود ثروت اندوزی و البته کارآفرینی کرد. کارآفرینی ای که نه آدم هایش شبیه کارآفرین های سابق است و نه کسب و کارشان. این مدل کارآفرینی توی ایران خودمان هم خیلی رایج شده. خدا را چه دیدی! شاید در امین الضرب بعدی از این کارآفرین های جدید و سوار بر اسب فناوری تقدیر شد.

زينب كوهيار / منبع: آینده نگر

عکس‌های سیاه‌وسفید، یادآور روزهای رنگی جوانی‌اش است. آن زمان که باکار شبانه‌روزی، خط تولیدی را راه انداخته بود. کارگری و کارمندی را استخدام کرده بود و به سفره بیش از 20 نفر آدم و زن و بچه‌هایشان نان می‌رساند. اوایل دهه چهل شمسی بود. ایران داشت پوست می‌انداخت و مدرن و صنعتی می‌شد. او در این دوره کاری برای خودش راه انداخته بود و برای دیگران هم کار آفریده بود. کارآفرین ایرانی، مردی است که امروز روی سرش گرد پیری نشسته و از جوانی‌اش تنها عکس‌های سیاه‌وسفیدی مانده و حتی خودش صاحب صنعتی که راه انداخته نمانده است.

آن زمان کار آفریدن سال‌ها عرق ریختن پای چرخ‌دنده‌های صنعت را می‌طلبید. حالا پنجاه سال از آن روزها گذشته است.  تصویر کارآفرین‌ها در آغاز دوران پایه‌گذاری صنایع مدرن ایران در کت‌وشلوارهای مرتب و خوش‌دوخت ثبت می‌شد اما حالا عکس‌ها متفاوت شده است. در ینگه‌دنیا، کارآفرین‌ها جوان شدند، با کوله‌پشتی و شلوارک می‌گردند و هنوز درسشان را تمام نکرده، کسب‌وکاری را به اسم خودشان ثبت می‌کنند و میلیاردر می‌شوند. فناوری همه‌چیز را به نفع صرفه‌جویی در زمان تغییر داده است و با سرعتی باورنکردنی شکل و شمایلی متفاوت از کارآفرین‌ها ساخته است.

فناوری به همان سرعت که دانشجوی ساده‌ای را تبدیل به کارآفرینی ثروتمند در ینگه‌دنیا کرد، پا به قلمروی کشورهای دیگر جهان گذاشته است. امروز نوآوری در فناوری است که می‌تواند از مردم یک کشور، کارآفرین بسازد و چه کسی پیشروتر از جوانان در چالش با فناوری است!

محصول من تکه!

کارآفرینی نوآورانه 

دیده‌بان جهانی کارآفرینی موسوم به GEM  کارآفرینی را با در نظر گرفتن نقشی که در اقتصاد کشورها دارد، این‌طور تعریف می‌کند:«هرگونه تلاش فرايندي براي ايجاد کسب‌وکار جديد (مانند خوداشتغالی)، سازمان‌دهی کسب‌وکار جديد يا توسعه کسب‌وکار كنوني توسط فرد، تيمي از افراد يا سازمان کارآفرینی است.» نوآوری یکی از مهم‌ترین شاخص‌های مدنظر دیده‌بان جهانی کارآفرینی است. بر اساس تعریف GEM نوآوری شاخصی است که بر اساس سنجه‌های جدید بودن فناوری موجود در کسب‌وکار، تعداد كم رقباي شركت و ميزان نو و ناشناخته بودن محصولات و خدمات شركت توسط مشتريان، اندازه‌گیری می‌شود. درواقع زمانی که کارآفرین محصول نوآورانه تولید می‌کند، مدعی است که محصول یا خدمت او برای همه یا برخی از مشتریان جدید بوده است. این کارآفرینان اذعان می‌کنند که محصول یا خدمت آن‌ها در بازار جدید بوده و کسب‌وکاری وجود ندارد که محصول آن‌ها را عرضه کند یا اگر هم وجود دارد تعداد آن بسیار کم است.

آمارهای GEM  در سال 2014 نشان می‌دهد  کشورها در آمریکای شمالی از دیگر مناطق جهان در عرضه محصول یا خدمت نوآورانه موفق‌تر هستند. البته نباید دو امتیاز داشتن بازار داخلی بزرگ و قدرت خرید بالا در کشورهای این منطقه را در نظر نگرفت. در کشورهای آسیا و اقیانوسیه، نوآوری در محصولات بالاست اما بازار جدید در این کشورها محدود است. در کشورهای آفریقایی غیر از آفریقای جنوبی وضعیت نوآوری در محصول جدید و بازار جدید پایین است. بر اساس این آمار، شاخص بازار جدید در ایران 28 درصد و  خدمت جدید 19 درصد محاسبه‌شده است و این در حالی است که متوسط درصد این شاخص‌ها در کشورهای آسیایی 47 و 40 درصد است.

ایجاد بیش از 400 پارک علمی در جهان

پارک‌های علم و فناوری

«سیلیکون ولی» پیشگام‌ترین پارک علم و فناوری جهان است. دره فناوری بیشتر با عنوان پارک علم و فناوری دانشگاه استنفورد شناخته‌شده و قدمت آن به سال 1950 میلادی بازمی‌گردد. بعد از سیلیکون ولی معروف، سوفیا آنتی پولوس در فرانسه در سال 1960 تأسیس شد. غیر از سوفیا،  تسوکوبا، شهر علم ژاپن که در 1970 میلادی ایجادشده از قدیمی‌ترین پارک‌های علم و فناوری در جهان است که برای توسعه کارآفرینی فناورانه شکل گرفتند. یونسکو در آماری اعلام کرده که امروز بیش از 400 پارک علم و فناوری در جهان وجود دارد که این تعداد رو به افزایش است. ایالات‌متحده آمریکا با ثبت 150 پارک علمی، پیشروترین کشور در ایجاد پارک‌های علم و فناوری است و ژاپن با ثبت 111 پارک، در جایگاه بعد قرار می‌گیرد. چینی‌ها توسعه پارک‌های علم را  در اواسط دهه 80 میلادی آغاز کردند و اکنون حدود 100 پارک علم و فناوری در این کشور فعالیت می‌کند. پارک‌های علمی که در ایران با عنوان پارک‌های علم و فناوری شناخته می‌شود، مسئول ارائه بعضی امکانات اولیه کسب‌وکار به تازه‌واردها در عرصه کارآفرینی هستند. هدف اصلی پارک‌ها این است که با شرکت‌های کوچک در کنار هم قرار بگیرند و علاوه بر تحقق هدف اولیه که همان خلق ثروت است، در رقابت با یکدیگر بیشتر بیاموزند و البته بیشتر تلاش کنند.