تعرفه‌های دولت ترامپ چطور برنامه کسب و کارهای چینی را به هم ریخت؟
چین در مواجهه با امریکا حداقل یک استراتژی قدرتمند برای محدودکردن فشارها دارد: اینکه مردم چین را ترغیب به خرید به شیوه امریکایی کند
آینده نگر/ منبع: بیزینس ویک
بعضی از صاحبان کسب و کار در چین نمی‌دانستند جنگ تجاری امریکا قرار است چه بلایی سرشان بیاورد. یکی از آنها ژو پیهویی بود که تازه فهمیده سودی که از بابت صادرات مبلمان به امریکا در سیزده سال اخیر به دست می‌آورده، از این به بعد دود می‌شود و به هوا می‌رود. او کارخانه‌ای با صد کارگر در استان گوانگدونگ چین دارد و برخی محصولاتش مثل میز توالت و میز ناهارخوری از فهرست افزایش تعرفه‌های دونالد ترامپ سر درآورده است.
ترامپ معتقد است که با تنبیه صنایع چینی می‌تواند پکن را وادار به تغییر رفتارش در عرصه تجاری بکند. اما چین در مواجهه با امریکا حداقل یک استراتژی قدرتمند برای محدودکردن فشارها دارد: اینکه 1.4 میلیارد نفر جمعیت این کشور- و به خصوص خریداران طبقه متوسط- را ترغیب به خرید به شیوه امریکایی کند.
صادرکنندگان مبلمان چینی سال گذشته ۲۹.۲ میلیارد دلار از محصولاتشان را به امریکا فروختند. بنا بر گزارش دویچه‌بانک ای‌جی، فهرست افزایش تعرفه‌ها که توسط دولت ترامپ ارائه شده، به این صنعت ضربه شدیدی می‌زند و آنها را با مالیات بین ۱۰ تا ۲۵ درصدی مواجه می‌کند. این باعث شده که ژو پیهویی و برخی دیگر در صنف او به فکر دیگری بیفتند: «ما در بازار داخلی تازه‌وارد محسوب می‌شویم و رقابت هم در این بازار خیلی شدید است. اما حداقل این را می‌دانیم که تقاضا در این بازار وجود دارد. بازار خیلی بزرگ است و مشتریان هم دارند پای محصول خوب، پول خوب می‌دهند.»
در شرایطی که تنش‌های تجاری بین امریکا و چین دارد روز به روز تشدید می‌شود، شرکت‌های چینی که فروشنده کالاهای مختلف – از کیف دستی گرفته تا لامپ‌های کریسمس و مواد غذایی تازه- هستند در تلاش‌اند تا تقاضای داخلی را برای محصولات خود بالا ببرند. یکی از آنها شرکت تولیدات دریایی تایژو تیانهه است که از استان ژجیانگ در شرق چین و با داشتن هزار کارگر، دارد سالانه ده هزار تن غذای دریایی را برای فروش به امریکا، اروپا و استرالیا می‌فرستد. بسیاری از محصولات دریایی این شرکت شامل افزایش تعرفه ترامپ شده‌اند و این دردسر بزرگی برای شرکت است. اما در عین حال، تایژو تیانهه یک خوش‌شانسی بزرگ هم پیش رویش می‌بیند: اینکه نسل جوان در چین- به خصوص جمعیت شهرنشین بین ۲۰ تا ۴۰ سال- به صنعت مواد غذایی دریایی توجه زیادی نشان می‌دهند و مثلا آنها سال گذشته باعث افزایش ۸۳ درصدی ارزش صنعت تولید لابستر شدند.
دوریس چن که مسئول فروش در این شرکت است می‌گوید: «مصرف‌کنندگان چینی حالا به کیفیت مواد غذایی اهمیت زیادی می‌دهند. آنها همچنین دوست دارند از غذاهایی که در امریکا و اروپا مد است استفاده کنند و این را نشانه مدرن‌بودن زندگی خود می‌دانند.» به گفته چن، تقاضای داخلی برای محصولات دریایی شرکت آن‌قدر بالا هست که شرکت بتواند در صورت لزوم، از بازار امریکا صرف‌نظر کند.
نمونه دیگر تاثیر روندهای غذایی خارجی روی مصرف‌کنندگان چینی را می‌توان در افزایش مصرف میگوی قرمز جامبو مشاهده کرد. فروش این میگو که در خارج از چین طرفدار دارد، در داخل چین هم ظرف شش ماه به اندازه بیست درصد افزایش یافته است. حالا دیگر حتی واسطه‌هایی که این میگو را وارد کرده بودند تا شاید آن را به بازار امریکا صادر کنند، این محصول را برای بازار داخلی چین نگه خواهند داشت.
حتی پیش از آنکه تنش‌های تجاری بین امریکا و چین زیاد شود، قدرت خرید مصرف‌کنندگان چینی رو به افزایش بود و این مسئله داشت روی سیاست‌های تولیدکنندگان چینی که به صورت سنتی مشغول صادرات بودند، تاثیر می‌گذاشت. مصرف خانوارها در سال ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ بیش از ۳۹ درصد از تولید ناخالص داخلی چین را تشکیل داد؛ رقمی که از سال ۲۰۰۵ تاکنون بی‌سابقه بوده. آیریس پانگ اقتصاددان بانک آی‌ان‌جی در هنگ‌کنگ می‌گوید این تحولات در جریان جنگ تجاری امریکا و چین خیلی واضح‌تر هم دیده خواهد شد.
البته همه تولیدکنندگان چینی راه آسانی را برای راضی‌کردن مصرف‌کنندگان داخلی پیش روی خود نمی‌بینند. مثلا شرکت آب‌میوه اس‌دی‌آی‌سی ژونگلو سال گذشته بیش از ۶۵۰ هزار تن آب سیب صادر کرد و حتی کوکولا و نستله هم مشتری‌اش بودند. اما حالا که افزایش تعرفه‌ها گریبان چین را گرفته، شرکت اس‌دی‌آی‌سی ژونگلو هم در تلاش است که راه‌هایی برای ترغیب خانواده‌های چینی به مصرف آب سیب – که چندان در چین معمول نیست- پیدا کند. فیلدینگ چن اقتصاددان امور چین در بلومبرگ معتقد است که در آینده، شرکت‌های چینی که پیش‌تر محصول خود را به امریکا صادر می‌کرده‌اند در وضعیتی بهتر از سایر تولیدکنندگان چینی قرار خواهند گرفت چون اطمینان به کیفیت محصولات آنها بالاتر خواهد بود. اما به هر حال، نگاه به داخل حتما در برنامه تولیدکنندگان چینی قرار خواهد داشت چون ممکن است به زودی از بازار امریکا خبری نباشد.
