مدیرعامل علی بابا و جاباما از چالش های شرکت های استارت آپی می گوید:
دولت یازدهم واقعا پای حمایت از رشد و شکل گیری استارت آپ ها ایستاد وگرنه امروز اسنپ و خیلی دیگر از استارت آپ های ما نبودند.
مجید حسینی‌نژاد بنیانگذار و مدیرعامل دو شرکت استارت آپی مهم کشور یعنی «علی بابا» و «جاباما» است، شرکت های بسیار موفقی که از یک سو توانسته اند در جذب و ارائه خدمات به مخاطبانشان بسیاری قوی ظاهر شوند و از سوی دیگر ایجاد اشتغال کنند. با مجید حسینی نژاد درباره مشکلات و چالش های این روزهای شرکت های استارت آپی در ایران و مهم ترین خواسته هایشان گفت و گو کرده ایم:
شما فکر می کنید، در کشور چگونه باید بستر رشد و توسعه فعالیت استارت آپ ها مهیا شود؟
جمله که به ذهنم می رسد این هست: «دولت باید از اخلالگران نظام اقتصادی حمایت کند ولی اخلالگر به چه مفهومی به مفهوم آن جوانی که در دانشگاه و خوابگاه دانشجویی نشسته و فردا می خواهد بیاید و این نظمی که امروز وجود دارد را به هم بزند و یک نوع آوری جدید خلق کند.»
یعنی شما معتقدید مهم ترین گامی که برای رشد استارت آپ ها در حال حاضر باید برداشته شود، حمایت دولت است؟
معمولا ما که صاحب کسب و کار می شویم و در اتحادیه ها، نهادها و … می نشینیم مدافع خودمان می شویم، من خودم این جوری هستم ( باخنده) ولی دولت است که وظیفه دارد از صنایع نوین و در واقع استارت آپ هایی که شکل می گیرند و در هیچ قانونی هم نمی گنجند، حمایت کند. اتفاقا کسب و کارهای قدیمی قوانین رو خیلی خوب می دانند و معمولا تلاش می کنند که جلوی این کسب و کارهای جدید را بگیرند؛ خیلی خوب ابزارهای نظارتی را می شناسند و راه ها را بلد هستند، مثلا می دانند کار یک استارت آپ جدید با چه قانون و یا قوانینی تداخل و مشکل دارد؛ در این بین اگر دولت از نوآوری و از آن چیزی که من به آن می گویم اخلال در نظام اقتصادی ( با خنده) با مفهومی که توضیح دادم، حمایت نکند، استارت آپ ها و این شرکت های خلاق شکل نخواهند گرفت. شما توجه داشته باشید تمام استارت آپ های موفق جهان که پا گرفته اند و ارزش های جدید در جهان خلق کرده اند در هیچ قالبی نمی گنجند، یعنی آن ها آمده اند و ساختار گذشته را برهم زده و یک پارادایم جدید ایجاد کرده اند البته نه با هدف اینکه ساختار شکنی کنند بلکه با نگاه خلق ارزش های جدید.
شما این حمایت را چقدر در کشور خودمان و از دولت می بینید؟
در بعضی از کشورها شاهدیم که به جای جلوگیری و مقاومت فضا را باز می کنند و دولت حمایت می کند ولی در برخی از کشورها در مقابل ورود خلاقیت های جدید این گونه عمل نمی کنند؛ خوشبختانه در سطح دولت و در دوره قبل ( دولت یازدهم) آن چیزی که ما شاهد بودیم این بود که آقای دکتر ستاری ( معاون علمی رئیس جمهوری) و دکتر واعظی ( وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات) واقعا پای حمایت از رشد و شکل گیری استارت آپ ها ایستادند وگرنه امروز اسنپ و خیلی دیگر از استارت آپ های ما نبودند. اما خب انتظار ما این است که این حمایت ها بیش از گذشته افزایش یابد و آن چیزی که در دولت می تواند خیلی مهم باشد، بازکردن دیافراگم ها و زاویه های نگاه است.
درحال حاضر بزرگ ترین مشکلی که شرکت های استارت آپی با آن رو به رو هستند، چیست؟
در داخل شرکت ها ما با کم بود دانش، توان مدیریتی و چالش هایی از این دست، درگیر هستیم و اگر از خودمان عبور کنم، مشکل ما کمبود بسترهاست. من به دلیل کار اقتصادی سفرهای متعددی به کشور چین دارم و نکته جالبی که همیشه در این کشور توجه ام را جلب می کند بسترسازی برای فعالیت های اقتصادی است، یعنی اگر شما در این کشور بخواهیم کاری را شروع کنید و نوآوری را اجرا کنید، همه چیز فراهم است و نباید مثلا نگران آب، برق و… باشید، منظورم درگیری با نهادها و بروکراسی های پیچیده است. درحال حاضر زمین در پارک پردیس متری یک میلیون تومان است! توجه داشته باشید که یک شرکت استارت آپی پول و سرمایه ندارند، هیچ استارت آپی در دنیا با پول و سرمایه آن چنانی ایجاد نشده است؛ اگر کسی که در راه راه اندازی یک کسب و کار استارت آپی قدم بر می دارد برای خرید زمین متری یک میلیون تومانی پول داشت که اصلا وارد این راه نمی شد؛ ببینید درحال حاضر برای رشد استارت آپ ها در کشور بسترها به اندازه کافی فراهم و توسعه یافته نیست، من نمی گویم کاری انجام نشده زیرا دکتر ستاری در مراکز رشد فعالیت های زیادی انجام داده است و خدمات بسیاری را به جوانان ارائه می دهند، فضا و مشاوره در اختیارشان قرار می دهند ولی خب این کارها به اندازه کافی نیست و باید بازهم گسترش پیدا کند.
