نبرد مغزها

غول‌های فناوری میلیاردها دلار روی فناوری دگرگون‌کننده و انقلابی سرمایه‌گذاری کرده‌اند

ترجمه: نسیم بنایی/ آینده نگر/ منبع اصلی:اکونومیست

رقابت میان هوش مصنوعی و هوش انسان‌ها به مسئله‌ای جالب توجه در دنیای امروز تبدیل شده؛ آن‌قدر جالب که هم در هالیوود به آن می‌پردازند، هم در روزنامه‌ها و هم در کتاب‌ها. آنها که نسبت به قضیه بدبین هستند مدام هشدار می‌دهند که هوش مصنوعی بازار کار را راکد می‌کند و شغل را از دست انسان‌ها می‌رباید. برخی نیز ادعا می‌کنند هوش مصنوعی می‌تواند سرآغاز جنگ‌های بزرگ باشد. اما این پیشگویی‌ها مربوط به آینده‌های خیلی دور است. رقابتی که امروز شاهد آن هستیم میان انسان‌ها و ماشین‌ها نیست؛ رقابت حقیقیِ امروز میان غول‌های فناوریِ جهان است که تلاش می‌کنند تسلط خود را بر هوش مصنوعی به رخ جهانیان بکشند.

این سوی علم کامپیوتر به خاطر داده‌های دیجیتالی، قدرت کامپیوتری و الگوریتم‌های درخشان و هیجان‌انگیز مورد توجه قرار می‌گیرد. بزرگ‌ترین شرکت‌های حوزه فناوری در غرب نظیر شرکت آلفابت (شرکتِ مادرِ گوگل)، آمازون، اپل، فیس‌بوک، آی‌بی‌ام و مایکروسافت تمام تلاش خودشان را می‌کنند تا توانایی‌ها و ظرفیت‌های خود را در هوش مصنوعی به اوج برسانند؛ آنها با سرمایه‌گذاری‌های کلان در این بخش تلاش می‌کنند تواناییِ خود را در هوش مصنوعی افزایش بدهند. همین اتفاق در چین نیز در حال رخ دادن است. جدا کردنِ سرمایه‌ای که شرکت‌ها در بخش هوش مصنوعی صرف کرده‌اند از سایر بخش‌ها تقریباً غیرممکن است اما بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال 2017 شرکت‌ها در سرتاسر جهان 21.3میلیارد دلار صرفِ این ماجراهای مربوط به هوش مصنوعی کرده‌اند. این رقم 26برابرِ هزینه‌ای است که شرکت‌ها در سال 2015 صرفِ این امور کرده‌بودند.

یادگیریِ ماشینی یکی از شاخه‌های هوش مصنوعی است که به این شرکت‌ها مربوط می‌شود. کامپیوترها یاد می‌گیرند خودشان به صورت برنامه‌ریزی‌شده کارها را پیش ببرند یا خیلی از پیش‌بینی‌ها را انجام بدهند. امروز این فن در تمامی بخش‌های صنعت فناوری مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی در بخش تولید کالا از آن بهره می‌گیرد و برخی نیز در تولید خودروهای بدون راننده به دنبال بهره‌گیری از آن هستند. هوش مصنوعی قرار است انقلابی دگرگون‌کننده به پا کند.

یکی از راه‌ها برای درکِ میزان اثرگذاریِ احتمالیِ هوش مصنوعی این است که به داده‌ها نگاه کنید. از دهه 80 میلادی تاکنون بدون هیچ هزینه زیادی و به راحتی می‌توان حجم انبوهی از اطلاعات را ذخیره کرد. همین داده‌ها بودند که نسل نخستِ نرم‌افزارها را شکل دادند و حالا هوش مصنوعی به وسیله‌ای پاسخ‌گو و پیشگو تبدیل شده‌است. گاهی یک اپلیکیشن ساده کاری را انجام می‌دهد که انسان‌ها در گذشته باید زمان زیادی صرف آن می‌کردند.

حالا با روی کار آمدن کامپیوترهای شخصی و تلفن‌های همراه، هوش مصنوعی این ظرفیت را پیدا کرده تا دنیای غول‌های فناوری را نیز دگرگون کند. در واقع به آنها کمک می‌کند عملکردهای فعلیِ خود را ارتقا ببخشند. البته نوعی احساسِ تهدید نیز در آن وجود دارد. هر شرکتِ فناوری باید خودش را در معرض هوش مصنوعی قرار بدهد و به نوعی آن را در کانون ماجرا ببیند.

*جنگ غول‌های فناوری

احساس رقابت در میان شرکت‌های فناوری باعث شده بیش از گذشته به پدیده هوش مصنوعی توجه داشته‌باشند. شرکت‌های فناوریِ چینی نظیر بیدو و علی‌بابا نیز سعی دارند از قافله عقب نمانند و به همین خاطر روی هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری‌های کلانی کرده‌اند. شرکت آلفابت بیش از سایر شرکت‌ها در این بخش سرمایه‌گذاری کرده‌است. به هر حال این تازه آغاز راه است و رقابت هنوز در ابتدای راهش است. در چند سال آینده شاهد نبرد مغزها و جنگ میان غول‌های فناوری خواهیم بود.

نظام هوش مصنوعی این روزها بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما جالب اینجاست که با همه خوبی‌هایش می‌تواند بسیار خطرناک نیز باشد. یعنی کسانی‌ که از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند اگر شیوه درست استفاده کردن از آن را ندانند بدون تردید فاجعه به بار می‌آورند. به این ترتیب هنوز هم هوش انسانی حرف اول را می‌زند. برای استفاده از هوش مصنوعی همیشه به هوش انسانی نیاز است تا بتواند جلوی فاجعه‌آفرینیِ آن را بگیرد. در این شرایط اگر شرکت‌های فناوری درهای خود را باز بگذارند و با یکدیگر همکاری کنند می‌توانند به کمک هوش مصنوعی دنیایی متفاوت و جذاب خلق کنند. شاید بیش از شرکت‌های فناوری، شرایط به خوره‌های فناوری بستگی داشته‌باشد که باید تکلیف خود را در این بازار مشخص کنند و بدانند قصد رقابت دارند یا همکاری. اگر همکاری کنند، انقلابی به کمک هوش مصنوعی در دنیا به پا خواهد شد.